İspanya – Endülüs               

İber yarımadasındaki bu medeniyeti anlatmaya binlerce cilt kitap yeterli gelmeyecektir, biz sadece özet olarak birkaç bilgi kırıntısı paylaşmak istiyoruz. Bu bilgiler ışığında daha derin araştırma yapmanızı ve Endülüs medeniyetinin izlerini yerinde görmek üzere İspanya’ya mutlaka gitmenizi öneririz.

Yaklaşık 47 Milyon nüfusa sahip bir ülke olan İspanya denince Endülüs, Endülüs denince de akla El Hamra Sarayı gelir. Granada kentinde yer alan Saray temeli 1232 yılında Beni Ahmer Devletini kuran 1. Muhammed zamanında atılmış Dünya mimarlık tarihinin en muhteşem eserleri arasındadır. Sarayın inşası Kale olarak daha da geçmişe dayanmaktadır. El Hamra sarayını kelimelerle anlatmaya çalışmayacağız, İslam kültürü ve mimarisinin en önemli eserlerinden biri olan sarayı mutlaka gidip görmelisiniz.

Avrupadaki rönesansın temelleri Endülüs’te atılmıştır. Bu dönemde toplumda hoşgörü hakimdi, bilim, sanat, edebiyat ve mimari alanlarında yüksek mertebelere ulaşmışlardı. Ancak Endülüs Emevi devletinin son dönemlerinde devletin, kültürün mimarinin tüm izlerini silmek için ellerinden geleni yapmışlar tabiri yerindeyse taş üstünde taş bırakmamışlardır. Kral Ferdinand ve Kraliçe İsabella bu amaç için sahte evlilik yaparak güçlerini birleştirmişlerdir.

Granada deyince akla kültür ve medeniyet gelmelidir. Dönemin Avrupasında Papazlar ve belli başlı lider şahsiyetler okuma yazma bilirken Müslüman Endülüste halkın büyük çoğunluğu okuma yazma bilmekteydi.

Cordoba kentinde Emevi dönemine ait bir şaheser olan Kurtuba Camii mutlaka görülmesi gereken bir yer ve İslam medeniyeti için önemi büyüktür. Bu dönemde Bağdat ve Kahire den sonra Dünyanın 3. Büyük Bilim merkezi Cordoba’dır.

Seville da Seville katedrali ve Plaza de Espana gezilerde tercih edilen iki önemli rotadır.

İspanyanın Malaga ilinde yer alan Ronda 150 mt yükseklikte dik bir uçurumun kenarındadır. Ronda ayrıca İspanyada boğa güreşlerinin de ilk başladığı kenttir.

Malaga İspanyanı diğer illere göre daha küçük bir şehridir 570 bin civarında nüfusu olan şehrin öne çıkan merkezleri, Malaga katedrali ve Picasso müzesidir.

Endülüsün tarihi ve yemeği bize hiç yabancı gelmeyecektir. İslam kültürünü İspanyaya taşıyan Endülüs Emevi ve Beni Ahmer devleti bizlere büyük anlamlı bir miras bırakmıştır.

1492 Yılında Beni Ahmer Devleti’nin yıkılmasıyla 781 Senelik İslam devleti varlığı sona ermiştir. 781 yıllık medeniyetin izlerini silmek için 1 milyon müslüman öldürülmüş, 300 bin kadar Müslüman da vatanını terk etmek zorunda kalmıştır.

Son dönemdeki işgal sırasında Granada kütüphanesi içindeki 1 milyon cilt kitap Babü'r-Remle Meydanı'nda  yakılmıştır. Rivayete göre, ünlü Fransız fizikçi Pierre Curie, aşağıdaki şu sözleri söylemiştir. Yazımızı bu sözlerle noktalıyoruz.

« Müslüman Endülüs'ten bize 30 kitap kaldı, atomu parçalayabildik. Şayet yakılan bir milyon kitabın yarısı kalsaydı çoktan uzayda galaksiler arasında geziyor olacaktık. »